Kaliteli zeytinyağı üretim Yüzlerce yıldır topraklarımızda varlığını sürdüren, sofralarımıza sağlık ve lezzet sunan zeytin ağacı! Benzersiz özellikleri, besin değeri, çoklu verimli kullanımı ile harika bir bitkidir. Kahvaltılarımıza katık, yemeklerimize yağı ile lezzet veren zeytin şifası ile de inanılmaz bir değere sahiptir. Farklı şekillerde yapılabilen zeytinyağı üretimi sonucu mükemmel ve her beklentiye uygun ürünler sunar. Asit oranı yüksek ya da düşük, lezzeti baskın ya da hafif, şifası bolca olan bu ürün kış aylarına doğru başlayan hasatla yolculuğuna başlar
Hasat işlemi silkeleme, tırmıklama ya da düşen zeytinlerin toplanması ile olabilir. Bu tamamen ürünün durumu ve üreticinin tercihine kalmıştır. Toplanan zeytinler farklı yöntemlerle yağ üretimi için işlem aşamasına hazır edilir.
Zeytinyağı yapımı uzunca yıllardan bu yana süre gelen bir sistemdir. Yapım aşamaları kısmen benzerlik gösterse de işlemler ve sonuç her teknikte farklılık gösterir.
İlk aşama olarak toplanma işlemi gelir. Zeytinyağının istenilen özelliğine göre hasat şekli belirlenir. Erken hasat için olgunlaşmamış ürünler tercih edilirken, sızma zeytinyağı için olmuş, ermiş meyveler farklı yöntemlerle toplanır.
Zeytin toplama aşamasından sonra genelde ayıklama işlemi ikinci sırada yer alır. Yapraklardan, dallardan ürünler ayıklanır. Bu işlem genelde yıkama ile yapılmaktadır.
Sonrasında ise işlem sıkılma ya da preslenme işlemidir. Burada zeytinler ezilerek tortu ve yağ olarak ayrıştırılacaktır.
Sonrasında istenilen özellikleri elde etmek adına filtreleme ya da diğer rafine işlemlerine tabi tutulmaktadır.
İlginizi Çekebilir: Erken Hasat Soğuk Sıkım Zeytinyağı Ve Faydaları Nelerdir?
Üreticiler zeytin yetiştiriciliği konusunda eğitimli olmak zorundadır. Her ne kadar ülkemizde zeytincilik aile ya da yöresel bir yapıda olsa da, bilgi birikimlerinin kuşaktan kuşağa aktarımı ve bilimsel sonuçların üreticiler ile paylaşılması, verimliliği de arttıracaktır.
Üretim hasattan hemen sonra ağaçların budanma, çapalanma ve gübrelenme gibi işlemleri ile devam eder. Her ne kadar az zahmetli bir iş gibi görünse de, zeytin üretimi zeytinyağının kalitesinin de belirleyicisi olduğu için önemlidir.
Zeytinyağının sağlıklı, verimli ve düşük asit oranında olabilmesi, üreticinin zeytine gösterdiği özen ve toplama zamanında ki işlemlerde gizlidir. Toplanan zeytinlerin ne şekilde işleneceği ise aşamalar halinde yukarıda ki konularda detaylandırılmıştır.
Fabrikasyon ya da geleneksek/ yöresel üretim seçeneklerinden herhangi birini tercih eden üreticiler, elde ettikleri ürünleri de arz/talep düzleminde satışa sunabilirler.
İlginizi Çekebilir: Zeytinyağı Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ağaçlardan toplanan yağlar için artık sıkım işlemi başlar. Aslında zeytinyağı dediğimiz ürün, zeytin meyvesinin suyu yanı meyve suyu ile aynı düzlemde tabir edilebilir. Sıkılan su içinde bulunan moleküllerin basın ile patlaması sonucu yağ açığa çıkar. İşte zeytinyağı üretimi kısaca bu şekilde tabir edilebilir.
Elde edilme şekline göre yağın adı, tadı, kalitesi, içeriği değişim gösterebilmektedir. Preslenme işin ana adımıdır. Ayıklanan meyveler, preslenme yöntemi ile sıkılma işlemine tabi tutulur. Bu işlemler bazen soğuk sıkım, bazen taş baskı bazen de
Zeytinin yolculuğu uzun soluklu ve itina ister. Tüm yıl bakımları, gübre ve ilaçlamaları yapılan zeytin ağaçları kış aylarına doğru olgunlaşan meyvelerle hasada hazır hale gelir. Yukarıda da anlatılan sıralı işlemler yapılarak zeytinyağı üretimi gerçekleşmiş olacaktır.
Taş baskı, sulu sıkım, sızma ve Riviera çeşitlerini yaparken hepsinde farklı bir akış izlenir. Hasat edilen ürün özelliğine göre ise erken hasat zeytinyağı bulunmaktadır.
Zeytin ağacının meyveleri doğru şekilde toplandıktan sonra zaman geçirmeden preslenme işlemine tabi tutulur. Riviera yapılacaksa birkaç işleme daha tabi olacaktır. Bunların başında ağartma işlemi, bazı kimyasal düzenleyiciler gelir. Sonrasında çok düşük asit oranına sahip sadece bir ürün elde edilir.
İlginizi çekebilir: Zeytinyağının Faydaları Nelerdir? Zeytinyağı Nelere İyi Gelir?